Το Σάμπο είναι σχετικά σύγχρονο άθλημα, καθώς η ανάπτυξή του ξεκίνησε το 1918, όταν ο Λένιν δημιούργησε το Vsevobuch (γενική στρατιωτική εκπαίδευση) υπό την ηγεσία του N.I. Podvoyskiy για την εκπαίδευση του Κόκκινου Στρατού ώστε να βελτιώσει τις ικανότητες των στρατιωτών σε μάχη σώμα με σώμα. Το έργο της ανάπτυξης και διοργάνωσης της στρατιωτικής εκπαίδευσης του Κόκκινου Στρατού ανατέθηκε στον Voroshilov, ο οποίος με τη σειρά του δημιούργησε το κέντρο φυσικής κατάρτισης NKVD (Αθλητική Εταιρεία Dynamo).Δημιουργοί του σάμπο ήταν ο Viktor Afanasyevich Spiridonov και ο Vasili Oshchepkov. Ο Spiridonov, ανέπτυξε τα πρώτα προγράμματα για ειδικά μαθήματα στο σάμπο, τα οποία σύντομα έγιναν μυστικά.
Προκειμένου να προετοιμαστούν οι νέοι για την στρατιωτική τους θητεία στη δεκαετία του ’30, προτάθηκε να μελετηθούν οι τεχνικές μάχης sambo που δεν συνεπάγονται τραυματισμούς. Αυτό το μέρος των μη επικίνδυνων τεχνικών απομονώθηκε και στη συνέχεια έγινε ένα είδος πάλης.Εκτός από τη δοκιμή και την έρευνα της τεχνικής και τακτικής εκπαίδευσης, ερευνήθηκαν επίσης και τα αντανακλαστικά στη μάχη και η σταθερότητα της ψυχής ενός μαχητή σε μια αγχωτική κατάσταση ενός πραγματικού πεδίου μάχης.Ως αποτέλεσμα, δημιουργήθηκε ένα πανίσχυρο παγκόσμιο σύστημα combat sambo, το οποίο τελειοποιήθηκε από τις ρωσικές ειδικές δυνάμεις σε πραγματικές συνθήκες μάχης και έγινε μία από τις πιo ισχυρότερες πολεμικές τέχνες.
Οι τρομερά αποτελεσματικές τεχνικές του sambo υιοθετήθηκαν στη συνέχεια από τους αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας της Ρωσίας καθώς και από τις επίλεκτες μονάδες (Spetsnaz) του ρωσικού στρατού.
Είναι ένα μαχητικό άθλημα που συνδύαζε την πάλη, το kurash, chidaoba, judo, το Jujutsu και τα τεχνικά χτυπήματα σε μια μοναδική πολεμική τέχνη που μπορούσε να προσαρμοστεί σε οποιαδήποτε απειλή. Η λέξη “SAMBO” είναι συντομογραφία του Samozashchita Bez Oruzhiya (самозащита без оружия ), το οποίο κυριολεκτικά μεταφράζεται ως “αυτοάμυνα χωρίς όπλα”.
Οι πρωτοπόροι του sambo ήταν οι Viktor Spiridonov και Vasili Oshchepkov. Ο Spiridonov ήταν βετεράνος αγώνα του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου και ένας από τους πρώτους εκπαιδευτές πάλης και αυτοάμυνας που προσέλαβε το NKVD. Το υπόβαθρό του περιλάμβανε την ελεύθερη πάλη, την ελληνορωμαϊκή πάλη, πολλά τουρκικά λαϊκά στυλ πάλης και το ιαπωνικό jujutsu. Ως επιθεωρητής του NKVD, ταξίδεψε στη Μογγολία και την Κίνα για να παρατηρήσει τις φυσικές μορφές μάχης τους.
Ο Oshchepkov πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του στην Ιαπωνία και στην εξάσκηση στο Tenno Shin’yo Ryu, το Kito Ryu και το Fusen Ryu Jiu-Jitsu από τον ιδρυτή του judo, Kano Jigoro.Ο Spiridonov και ο Oshchepkov ανέπτυξαν ανεξάρτητα δύο διαφορετικά στυλ, τα οποία τελικά συγχωνεύθηκαν και έγιναν αυτό που είναι γνωστό ως sambo. Σε σύγκριση με το σύστημα του Oshchepkov, το οποίο ονομάζεται “Free wrestling” στη Ρωσία (γνωστό στη Δύση ως πάλη-catch, το στυλ του Spiridonov ήταν λιγότερο βάναυσο. Ήταν επίσης λιγότερο εξαρτημένο από τη μυική δύναμη, την οποία ο Spiridonov δεν διέθετε λόγω των τραυματισμών που υπέστη κατά τη διάρκεια του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Στην εξέλιξη και τη διαμόρφωση των τεχνικών του Sambo, βοήθησαν και οι Anatoly Kharlampiyev και Ι. V. Vasiliev, οι οποίοι ταξίδεψαν τότε σε όλο τον πλανήτη για να μελετήσουν τις τοπικές μαχητικές τέχνες όλου του κόσμου. Μετά από μελέτες δέκα ετών, δημιουργήθηκε ο κατάλογος των τεχνικών που συνέβαλε στη διαμόρφωση της πρώιμης μορφής της πολεμικής τέχνης που γνωρίζουμε σήμερα ως Σάμπο.Ο Anatoly Arkadyevich Kharlampiev, που ήταν ο δάσκαλος πολλών γενεών μαχητών σάμπο, ένας πραγματικός πρωτοπόρος σε αυτή τη ρωσική πολεμική τέχνη, προήγαγε αυτή την τέχνη αυτοάμυνας, την ανάπτυξη και την επίδειξή της σε εκδηλώσεις, διαγωνισμούς, συναντήσεις και έγραψε πολυάριθμα βιβλία για τις τεχνικές και τακτικές μάχης του σάμπο, καθώς και για τα εφαρμοσμένα τμήματα για επίσημη χρήση διαφόρων εξουσιαστικών δομών. Το 1938, αναγνωρίστηκε ως επίσημο άθλημα από την All-Union Sports Committee της ΕΣΣΔ και το 1966 αναγνωρίστηκε από το Συνέδριο της FILA (τώρα UWW).
Στυλ
Υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές αθλητικές παραλλαγές του σάμπο (αν και οι τεχνικές και οι αρχές του σάμπο μπορούν να εφαρμοστούν σε πολλά άλλα αθλήματα μάχης). Ακολουθούν οι κύριες μορφές που αναγνωρίζονται από τη Παγκόσμια Ομοσπονδία Σάμπο(FIAS).
- Η αθλητική πάλη Σάμπο/ Sambo
Είναι στιλιστικά παρόμοια με την παλαιά πάλη και με πολλούς τρόπους επηρεάζεται από αυτή, αλλά με κάποιες διαφορές στους κανόνες, το πρωτόκολλο και τη στολή. Επιτρέπει διάφορους τύπους κλειδώματος ποδιών, ενώ δεν επιτρέπει τεχνικές πνιγμού. Επικεντρώνεται επίσης στη ρίψη, στο έδαφος και στις υποβολές, με πολύ λίγους περιορισμούς στο κράτημα και στα χέρια.
- Πολεμικό Σάμπο – Combat Sambo
Αναπτύχθηκε για τον στρατό, το πολεμικό Σάμπο μοιάζει με τις σύγχρονες μικτές πολεμικές τέχνες. Το Combat Sambo, που χρησιμοποιήθηκε και εξελίχθηκε για την εκπαίδευση του ρωσικού στρατού, μοιάζει με τις σύγχρονες μικτές πολεμικές τέχνες (ΜΜΑ), συνδυάζει judo, Jujutsu, πυγμαχία, πάλη και χτυπήματα στο κεφάλι και την βουβωνική χώρα και υιοθετήθηκε σαν στυλ από αρκετούς Ρώσους και άλλους αθλητές του ΜΜΑ.Η αποτελεσματικότητα αυτής της πολεμικής τέχνης οφείλεται στα τρία στοιχεία της δομής της, δηλαδή από τρία συστατικά: BOXING + SAMBO + ADAPTERS (τεχνικές προσαρμογής). Οι τεχνικές προσαρμογής του combat sambo αναπτύχθηκαν από τον ακαδημαϊκό G.S. Popov και έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν την ασφαλή μετάβαση από τη μέση απόσταση στο κλείσιμο, καθώς και τη συνεπή χρήση των τεχνικών του sambo και της πυγμαχίας. Η δεδομένη διαμόρφωση παρέχει τη συγχώνευση αρκετών τύπων πολεμικών τεχνών σε ένα ενιαίο σύστημα που έχει ως σκοπό να σταματήσει έναν οπλισμένο ή άοπλο αντίπαλο στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα.
Το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Combat Sambo της FIAS πραγματοποιήθηκε το 2001.
Σήμερα, το Combat Sambo, είναι ένα διεθνώς αναγνωρισμένο άθλημα, το οποίο συνδυάζει τα καλύτερα επιτεύγματα του παγκόσμιου πολιτισμού στον τομέα των πολεμικών τεχνών, της αυτοάμυνας και της μάχης χωρίς όπλα και θεωρείται το πιο αποτελεσματικό είδος εκπαίδευσης για στρατιωτική χρήση καθώς και για την επιβολή του νόμου σε σύγχρονες συνθήκες. Στις 18 Δεκεμβρίου του 2004, πραγματοποιήθηκε μια διάσκεψη στην πόλη Makhachkala της Ρωσίας, κατά την οποία δημιουργήθηκε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Combat Sambo (WFBC).
Αρχές και Μεθοδολογία
Κατά την εκπαίδευση στο Σάμπο το πρώτο και πιο σημαντικό στάδιο είναι η εκμάθηση και οι μέθοδοι των πτώσεων σε όλες τις κατευθύνσεις. Οι μέθοδοι αυτοί προστατεύουν τον ασκούμενο από πιθανούς τραυματισμούς. Οι βασικές αρχές του Σάμπο έχουν τα θεμέλια τους στην <<κατά το δυνατόν γρηγορότερη εφικτή αντίδραση σε απάντηση της επίθεσης του αντιπάλου>>. Η ισορροπία πρέπει να διακατέχει όλες τις κινήσεις, κατευθύνοντας τες στην εφαρμογή τεχνικών πράξεων για τη διατήρηση της. Σε συνοχή με τις βασικές αυτές αρχές του Σάμπο, η εκπαίδευσή είναι στραμμένη στη συστηματοποιημένη εκτέλεση των τεχνικών, με αποτέλεσμα η χαοτική απομνημόνευση τους να φαντάζει αδύνατη. Οι σύνθετες ασκήσεις, η γενική και η ειδική φυσική κατάσταση έχουν ως σκοπό να προετοιμάσουν τον αθλητή του Σάμπο απέναντι σε κάθε είδος αντιπάλου. Κατά τη σωματική προετοιμασία δίνεται μεγάλη βάση στην ταχύτητα και την πλαστικότητα των κινήσεων, οξύνονται οι αντιδράσεις και η ταχύτητα των τεχνικών και των χτυπημάτων (χτυπήματα υπάρχουν μόνο στο Πολεμικό Σάμπο).
Ενδυμασία
Οι Σαμπίστες φορούν κιμονό από πάνω, ειδικό σορτσάκι από κάτω, ζώνη και ειδικά παπούτσια Σάμπο. Σε αντίθεση με άλλες πολεμικές τέχνες η ζώνη στο Σάμπο δεν καταδεικνύει επίπεδο μαεστρίας. Στο πολεμικό Σάμπο(Combat Sambo) φορούν και προστατευτικά στα χέρια, στις κνήμες και καλύμματα κεφαλής.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Σάμπο (Federation International Amateur Sambo – FIAS) αποτελεί μέλος των διεθνών οργανισμών ΄΄SportAccord΄΄ και΄΄ TAFISA΄΄. Επίσης είναι αναγνωρισμένη από τον ΄΄WADA΄΄, τον΄΄FISU΄΄, τον διεθνή οργανισμό ΄΄PEACE AND SPORT΄΄, καθώς και από το Ολυμπιακό Συμβούλιο της Ασίας και την Ευρωπαϊκή Ολυμπιακή Επιτροπή . Στο Συμβούλιο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, που πραγματοποιήθηκε στις 30 Νοέμβρη 2018 στο Τόκυο της Ιαπωνίας, δόθηκε αναγνώριση στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Σάμπο (FIAS), σύμφωνα με το άρθρο 25 του Ολυμπιακού Χάρτη.