Το Kurash είναι ένας αρχαίος τύπος πολεμικής τέχνης, μια από τις παλαιότερες που είχαν ασκηθεί με ρίζες που χρονολογούνται από πολλές χιλιάδες χρόνια. Είναι η ουσία των παραδόσεων και της φιλοσοφίας του λαού του Ουζμπεκιστάν: ανθρωπισμός και θάρρος, σεβασμός στον αντίπαλο, επιμονή και αντοχή.
Η τέχνη της πάλης στην κεντρική Ασία αναπτύχθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια ως μια μορφή εξάσκησης για αυτοάμυνα αλλά και για την περίπτωση πολέμου. Τα ρούχα που χρησιμοποιούνται στην πάλη μιμούνται την πολεμική πανοπλία.
Σύμφωνα με τελευταίες έρευνες, η ηλικία του Kurash ανέρχεται σε τουλάχιστον τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια. Η λέξη Kurash σημαίνει – «επίτευξη του στόχου με δίκαιο τρόπο». Από τη πρωτοεμφανισή του μέχρι και πρόσφατα, το Kurash χρησιμοποιήθηκε ως πολεμική τέχνη και ως δημόσια ψυχαγωγία κατά τη διάρκεια μεγάλων διοργανώσεων, γιορτών και γαμήλιων πάρτι. Το Kurash αναφέρεται σε πολλές ιστορικές πηγές.
Πριν από σχεδόν 2500 χρόνια, ο Ηρόδοτος, ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και ιστορικός στα διάσημα βιβλία του με τίτλο «Ιστορίες», λέει ότι το Kurash είναι μια κοινή πρακτική για ανθρώπους που ζουν στην περιοχή όπου βρίσκεται το σύγχρονο Ουζμπεκιστάν.
Ο μεγάλος ανατολίτης επιστήμονας και δημιουργός της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης – η Avicenna (Abu Ali Ibn Sina), που έζησε τον 10ο αιώνα στη Μπουχάρα, γράφει ότι η άσκηση του Kurash είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρηθεί η υγεία τόσο του σώματος όσο και του πνεύματος.
Στον XIV αιώνα, ο Amir Timur, ένας από τους πιο εξέχοντες πολιτικούς στην ιστορία χρησιμοποίησε το Kurash στο στρατό του για φυσική προπόνηση και αυτοάμυνα.
Με το πέρασμα των αιώνων, το Κουράς εξελίχθηκε σε μια από τις πιο δημοφιλείς και σεβαστές παραδόσεις του λαού του Ουζμπεκιστάν. Οι Ουζμπεκιστανοί λένε έχουν το Kurash στα γονίδιά τους, στο αίμα τους.
Για περισσότερες από τρεις χιλιετίες το Kurash ήταν περιορισμένο στην τοποθεσία της Κεντρικής Ασίας. Οι τεχνικές, παραδόσεις, κανόνες και γενικότερη φιλοσοφία του Kurash μεταβιβάστηκαν προφορικά από γενιά σε γενιά, από πατέρες στα παιδιά τους. Μέχρι και τα τελευταία χρόνια, κανείς δεν είχε προσπαθήσει να συστηματοποιήσει και να γενικεύσει την κληρονομιά του Kurash. Αντιθέτως, το Kurash χρησιμοποιήθηκε ως βάση για ένα άλλο άθλημα – στις αρχές του 20ου αιώνα οι Ρώσοι δανείστηκαν τεχνικές ρίψης του Kurash για να δημιουργήσουν το άθλημα Sambo. Μόλις το 1990 ο Komil Yusupov, ο ευρέως γνωστός δάσκαλος των Kurash, Judo και Sambo από το Ουζμπεκιστάν, ολοκλήρωσε μια τέτοια έρευνα για το Kurash. Δημιούργησε τους νέους καθολικούς κανόνες για το Kurash, κανόνες που ενσωμάτωσαν τα καλύτερα χαρακτηριστικά του Kurash, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων ετών φιλοσοφίας θάρρους και ανθρωπισμού με τις αυστηρές απαιτήσεις του σύγχρονου αθλητισμού. Εισήγαγε τις κατηγορίες βάρους Kurash, χειρονομίες και ορολογία με βάση 13 λέξεις Ουζμπεκιστάν, έθεσε μια σταθερή διάρκεια για κάθε αγώνα, στολή για παίκτες και διαιτητές, και όλες τις άλλες προϋποθέσεις, χωρίς τις οποίες δεν θα μπορούσε να υπάρξει ένα σύγχρονο άθλημα.
Η στολή Kurash περιλαμβάνει φαρδιά λευκά παντελόνια και από πάνω έναν χιτώνα που αποκαλείται yachtak (γιαχτάκ) και μία ζώνη από μαλακό ύφασμα με μήκος 180-220 cm και πλάτος 50-70 cm. Ο ένας παλαιστής φοράει yachtak χρώματος πράσινου και ο άλλος χρώματος μπλε. Ο χώρος που αγωνίζονται οι αθλητές καλείται gilam (γκιλάμ). Κατά την διάρκεια της πάλης ο παλαιστής προσπαθεί να ρίξει τον αντίπαλο κάτω στο έδαφος. Ένας αγώνας ξεκινά με τους δύο μαχητές σε θέση χαιρετισμού που ονομάζεται Tazim. Αν ο αντίπαλος πέσει κάτω με την πλάτη, τότε νικάει. Αν πέσει πλαγίως, τότε παίρνει πόντους. Αν πέσει με την κοιλιά ή τους γλουτούς ή ελαφρά πλαγίως τότε παίρνει λιγότερους πόντους. Η πάλη διακόπτεται από τον διαιτητή και ξεκινά από την όρθια θέση όταν ένας από τους παλαιστές πέσει κάτω με το γόνατο ή βγει εκτός ορίων.
Υπάρχουν τρεις τρόποι με τους οποίους μπορούν να σημειωθούν πόντοι:
- Halal – Η πράξη της ρίψης του αντιπάλου στην πλάτη του με πλήρη ταχύτητα και έλεγχο. Ένας παίκτης που αναγκάζει ένα halal κερδίζει άμεσα τον αγώνα.
- Yambosh – Μια ρίψη που δεν είναι εντελώς halal, αλλά είναι κοντά, ονομάζεται yambosh. Δύο yambosh θεωρούνται halal.
- Chala – Οι ρίψεις που είναι κοντά στο yambosh ονομάζονται chala. Είναι ανεξάρτητες κινήσεις και κανένας αριθμός chala δεν υπολογίζεται ως yambosh ή halal.
Επιβάλλονται κυρώσεις σε κινήσεις που παραβιάζουν τους κανόνες. Επιτρέπονται το πολύ δύο ποινές (Tambik και Dakk) και η τρίτη ποινή (Girrom) οδηγεί σε αποκλεισμό. Στο τέλος ενός αγώνα, ο παλαιστής με τον μεγαλύτερο αριθμό πόντων είναι ο νικητής.
Οι κανόνες Kurash απαγορεύουν τυχόν ενέργειες στο πάτωμα. Η δράση επιτρέπεται μόνο σε όρθια θέση, ενώ δεν υπάρχουν τεχνικές εδάφους και οι παίκτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν μόνο ρίψεις και σαρώσεις ποδιών (leg sweeps). Απαγορεύονται αυστηρά οποιεσδήποτε τεχνικές που χρησιμοποιούν κλείδωμα με μπράτσο, πνιγμό και κλοτσιές (armlock, chocking and kicking), καθώς και λαβές κάτω από τη ζώνη. Το Kurash είναι ένα απλό, φιλικό, ενδιαφέρον, δυναμικό και ασφαλές άθλημα για άσκηση.
Ξεκινώντας το 1991, το έτος που το Ουζμπεκιστάν έγινε ανεξάρτητο κράτος, ο πρώτος Πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν Islam Karimov, που επέφερε ιστορικές αλλαγές στη χώρα του και συνέβαλε αποφασιστικά στην ανεξαρτησία του Ουζμπεκιστάν, διατύπωσε τον στόχο να προωθήσει το Kurash παγκοσμίως ως ένα νέο διεθνές άθλημα. Ο Πρόεδρος Karimov, αφού συναντήθηκε με τον Komil Yusupov το 1992, διατύπωσε τις ιδέες του σχετικά με το πώς να γίνει το άθλημα του Kurash διεθνές και μέσω αυτού του αθλήματος να εισάγει το Ουζμπεκιστάν, την ιστορία, τις παραδόσεις και τη φιλοσοφία του στον κόσμο.
Έπειτα από αυτήν τη συνάντηση και με την υποστήριξη του προέδρου του Ουζμπεκιστάν, η ομάδα ακτιβιστών του Kurash, με επικεφαλή τον κ. Yusupov, ξεκίνησε τη διεθνή διαφήμιση και προώθηση του Kurash. Διοργάνωσαν πολυάριθμα τουρνουά με τεράστια επιτυχία σε διάφορα μέρη του Ουζμπεκιστάν χρησιμοποιώντας τους νέους κανόνες.
Τον Σεπτέμβριο του 1998, διοργάνωθηκε το πρώτο διεθνές τουρνουά Kurash στην πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν, Τασκένδη. Στο τουρνουά συμμετείχαν παίκτες από σχεδόν 30 χώρες της Ασίας, της Ευρώπης και της Αμερικής. Κατά τη διάρκεια αυτού του τουρνουά, η Τασκένδη φιλοξένησε ένα ακόμη ιστορικό γεγονός. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1998, εκπρόσωποι 28 κρατών της Ασίας, της Ευρώπης και της Αμερικής ίδρυσαν την Παγκόσμια Ομοσπονδία Kurash (International Kurash Association – IKA), το επίσημο διεθνές αθλητικό όργανο που εκπροσωπεί το Kurash στον κόσμο. Από εκείνη την ημέρα, η 6η Σεπτεμβρίου σηματοδοτεί τα επίσημα γενέθλια του νέου διεθνούς αθλήματος Kurash. Εκπρόσωποι του ιδρυτικού Κογκρέσου επικύρωσαν το Καταστατικό της νέας Ομοσπονδίας και τους διεθνείς κανόνες του Kurash, ενώ εξέλεξαν το Διοικητικό Συμβούλιο τη Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Ο Islam Karimov, πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν και βασικός παράγοντας προώθησης του Kurash παγκοσμίως, εξελέγη επίτιμος πρόεδρος εφόρου ζωής, ενώ πρόεδρος του ΙΚΑ εξελέγη ο Komil Yusupov, δημιουργός των κανόνων Kurash. Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει 19 έδρες. Τα μέλη εκλέγονται από το Κογκρέσο του ΙΚΑ με πλειοψηφία, η θητεία τους διαρκεί πέντε έτη και υπάρχει δυνατότητα επανεκλογής.
Από το 1999 έως το 2003 το ΙΚΑ επεκτάθηκε σε όλες τις ηπείρους, μία προς μία. Οι ομοσπονδίες των ηπείρων Ασίας, Ευρώπης, Αμερικής, Αφρικής και Ωκεανίας δημιουργήθηκαν και συνδέθηκαν με το ΙΚΑ. Μόλις σε πέντε χρόνια το IKA κατάφερε να επιτύχει πράγματα που κόστισαν πολλές δεκαετίες σε άλλα αθλήματα. Πρόκειται πιθανώς για την ταχύτερη ανάπτυξη που παρατηρήθηκε ποτέ στον διεθνή αθλητισμό. Σήμερα το IKA ενώνει 117 εθνικές ομοσπονδίες Kurash στην Ασία, Ευρώπη, Αμερική, Αφρική και Ωκεανία, ενώ ο αριθμός των κρατών μελών αυξάνεται ανά έτος.
Το πρώτο ιστορικό παγκόσμιο πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε τον Μάιο 1999 στην Τασκένδη, Ουζμπεκιστάν. Εδώ το Kurash σημείωσε νέο ρεκόρ. Στο πρωτάθλημα συμμετείχαν αποστολές από 48 χώρες της Ασίας, της Αφρικής, της Ευρώπης και της Αμερικής. Το πρωτάθλημα πραγματοποιήθηκε στην ηλικιακή κατηγορία ανδρών σε τρεις κατηγορίες βάρους.
Πέρα από τα παγκόσμια και ηπειρωτικά πρωταθλήματα, το ΙΚΑ σε συνεργασία με ηπειρωτικές και εθνικές ομοσπονδίες διοργανώνει διεθνή τουρνουά και κύπελλα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Παραδείγματα αποτελούν τα εξής τουρνουά: από το 2000, η Βρετανική Ένωση Kurash διοργανώνει ετησίως το διεθνές τουρνουά Islam Karimov, αφιερωμένο στον Επίτιμο Πρόεδρο του ΙΚΑ. Από το 2004, η Ελλάδα διοργανώνει επίσης ετήσιο διεθνές τουρνουά Islam Karimov. Η Τουρκία από το 2003 διοργανώνει το ετήσιο διεθνές τουρνουά Βοσπόρου. Οι Termez, Tashkent, Shahrisabz και Nukus διοργανώνουν τακτικά διεθνή τουρνουά με χρηματικό έπαθλο. Επιπρόσθετα τουρνουά διοργανώνονται από το Ισραήλ, Σρι Λάνκα, Βολιβία, Νέα Ζηλανδία, Νότιο Αφρική, Ελλάδα και άλλες χώρες.
Σήμερα, το ΙΚΑ διοργανώνει ετησίως περίπου διακόσιους αγώνες διαφορετικής κλίμακας: παγκόσμια πρωταθλήματα ενηλίκων και εφήβων, πέντε πρωταθλήματα διαφόρων ηπείρων στις κατηγορίες ενηλίκων και εφήβων, διεθνή και περιφερειακά τουρνουά, καθώς και κύπελλα.
Ο κύριος στόχος του ΙΚΑ είναι η προώθηση και ανάπτυξη του Kurash σε όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες, με περαιτέρω συνεργασία με τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Από το 1998 ο πρόεδρος και άλλοι επίσημοι εκπρόσωποι του ΙΚΑ καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη αυτού του στόχου..
Η 24η Ιανουαρίου 2003 αποτελεί ιστορική ημερομηνία για το Kurash. Είναι η ημέρα επίσημης αναγνώρισης του Kurash από το Ολυμπιακό Συμβούλιο της Ασίας, την ηπειρωτική διαίρεση της ΔΟΕ. Η αναγνώριση πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της 22ης Γενικής Συνέλευσης του Ολυμπιακού Συμβουλίου της Ασίας στο Κουβέιτ. Η συγκεκριμένη αναγνώριση δίνει στο Kurash το δικαίωμα να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα των Ασιατικών Αγώνων που είναι το ηπειρωτικό μοντέλο των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Κατά τη διάρκεια των 15ων Ασιατικών Θερινών Αγώνών, τον Δεκέμβριο 2006 στην Ντόχα, Κατάρ, συμπεριλήφθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία των Θερινών Αγώνων το Kurash ως άθλημα συμμετοχής. Το 2009 διοργανώθηκαν επίσημα διαγωνισμοί Kurash σε προγράμματα δύο Ασιατικών Αγώνων: 1οι Ασιατικοί Αγώνες Πολεμικών Τεχνών (Μπανγκόκ, Ταϊλάνδη) και 3οι Ασιατικοί Αγώνες Εσωτερικού Χώρου (Ανόι, Βιετνάμ)
Το IKA είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Αντί-Ντόπινγκ από το 2010.
Σήμερα το Kurash είναι ένα επίσημο άθλημα στα προγράμματα ανταγωνισμού τριών διαφορετικών Ασιατικών Αγώνων – Asian Asian Games, Asian Indoor and Martial Arts Games και Asian Beach Games.
Το Kurash είναι ένα από τα νεότερα διεθνή αθλήματα που ασκείται σήμερα σε όλο τον κόσμο – από τη Βολιβία, την Βραζιλία, τη Δομινικανή Δημοκρατία, τα Φίτζι και τη Νέα Ζηλανδία έως τη Νότιο Αφρική, τον Μαυρίκιο, την Ιρλανδία, την Ινδία και την Ιαπωνία.